W południe w Warszawie zawyły syreny, upamiętniając 82. rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim. „Pamiętamy o bohaterach, którzy podjęli walkę o ludzką godność” – napisał prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski.
W ten symboliczny sposób oddano hołd uczestnikom powstania w getcie warszawskim, którzy walczyli o wolność i godność.
„Tego dnia oddajmy hołd bohaterom, którzy stanęli do nierównej walki z wrogiem i zapłacili za to najwyższą cenę” – napisał wojewoda mazowiecki Mariusz Frankowski.
Rocznicę wybuchu zrywu upamiętnił również prezydent m.st. Warszawy Rafał Trzaskowski. „»Chodziło tylko o wybór sposobu umierania«. 82 lata temu wybuchło pierwsze z warszawskich powstań – powstanie w getcie warszawskim. Pamiętamy o bohaterach, którzy podjęli walkę o ludzką godność” – napisał w mediach społecznościowych, cytując Marka Edelmana, ostatniego dowódcę powstania, ze słynnej książki Hanny Krall Zdążyć przed Panem Bogiem.
Muzeum Auschwitz udostępniło w mediach społecznościowych fotografie z powstania, pochodzące z tzw. „Raportu Stroopa”. „Pamiętamy o bohaterstwie i poświęceniu tych, którzy w obliczu niemożliwej sytuacji zdecydowali się walczyć i umrzeć z godnością” – przekazano w opublikowanym wpisie.
Pamięć o powstańczym zrywie i jego bohaterach „jest nieodłączną częścią naszej wspólnej historii – symbolem odwagi, determinacji i sprzeciwu wobec zła” – podkreślono w mediach społecznościowych Senatu RP.
Rocznicę uczciło także Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, przypominając, że każdego roku pamięć o powstaniu w getcie warszawskim przywołuje społeczna akcja „Żonkile”, organizowana przez Muzeum POLIN. Tegoroczne obchody odbywają się pod hasłem odwagi i jej różnych oblicz. Żółty żonkil, nawiązujący do tradycji Marka Edelmana – jednego z przywódców powstania, który co roku składał kwiaty pod Pomnikiem Bohaterów Getta – stał się symbolem pamięci i solidarności.
„19 kwietnia przypnijmy żonkile jako symbol tego, że »Łączy Nas Pamięć« o powstaniu w getcie warszawskim” – zaapelowano, odwołując się do hasła towarzyszącego akcji „Żonkile”.
Powstanie w getcie warszawskim
19 kwietnia 1943 roku około dwóch tysięcy niemieckich żołnierzy wkroczyło do warszawskiego getta, by je ostatecznie zlikwidować. Naprzeciw nim stanęło kilkuset młodych bojowników z konspiracyjnych Żydowskiej Organizacji Bojowej (ŻOB) i Żydowskiego Związku Wojskowego (ŻZW). Dowodzeni przez Mordechaja Anielewicza powstańcy byli wyczerpani i słabo uzbrojeni. Choć mieli świadomość, że nie mają realnych szans, wybrali walkę – chcieli zginąć z bronią w ręku, ratując swoją godność.
Około 50 tysięcy cywilnych mieszkańców getta przez wiele tygodni ukrywało się w piwnicach, bunkrach i improwizowanych kryjówkach. Ich opór – choć bez broni – miał równie wielkie znaczenie. Przez długi czas pozostawali nieuchwytni, nie podporządkowując się niemieckim rozkazom i wybierając życie w podziemiu. Przez cztery tygodnie Niemcy systematycznie niszczyli getto, podpalając dom po domu. Schwytanych brutalnie mordowano lub wywożono do obozów zagłady.
