Kongresmeni Stanów Zjednoczonych wystosowali list do przewodniczącej Komisji Europejskiej, poruszając kwestię praworządności w Polsce. Wprost pytają Ursulę von der Leyen o stosowanie przez Unię Europejską podwójnych standardów.
Amerykańscy kongresmeni wyrażają poważne zaniepokojenie sytuacją w Polsce, oskarżając rząd Donalda Tuska o naruszanie zasad praworządności oraz zarzucając Unii Europejskiej stosowanie podwójnych standardów. W liście skierowanym do przewodniczącej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen, podpisanym przez ośmiu członków Kongresu, wskazują na przypadki nielegalnego finansowania kampanii Koalicji Obywatelskiej, blokowania środków publicznych mimo wyroków sądów oraz na wpływy zagranicznych organizacji na przebieg polskich wyborów.
Przetłumaczona treść listu oraz oryginalne zdjęcia tekstu poniżej:
27 maja 2025 r.
Szanowna Pani Prezydent Ursula von der Leyen
Prezydent
Unia Europejska
Rue de la Loi / Wetstraat 200
1049 Bruksela, BelgiaSzanowna Pani Prezydent von der Leyen,
Piszemy, aby wyrazić głębokie zaniepokojenie doniesieniami o wydarzeniach w Polsce, które mogą podważyć integralność jej procesów demokratycznych, szczególnie w obliczu zbliżającej się drugiej tury wyborów prezydenckich w kraju, która odbędzie się 1 czerwca 2025 r. Doniesienia o finansowanych z zagranicy reklamach politycznych faworyzujących Rafała Trzaskowskiego, kandydata Koalicji Obywatelskiej (KO) popieranego przez premiera Donalda Tuska, które mogły mieć miejsce z naruszeniem polskiego prawa, w połączeniu z doniesieniami o trwającej od miesięcy odmowie rządu Tuska podporządkowania się nakazom sądowym nakazującym przekazanie środków publicznych opozycyjnej partii Prawo i Sprawiedliwość (PiS), sugerują celowe działanie mające na celu zmianę warunków gry wyborczej. Działania te, mające miejsce pod nadzorem Komisji Europejskiej, ujawniają niepokojące podwójne standardy w podejściu UE do praworządności w Polsce, co wymaga twojej pilnej uwagi.
15 maja br. śledztwo przeprowadzone przez czołową polską publikację ujawniło, że polska organizacja pozarządowa, która otrzymała fundusze od organizacji finansowanych przez amerykańskiego mega-donatora Partii Demokratycznej, George’a Sorosa, Open Society Foundations, ułatwiła produkcję reklam społecznych promujących Rafała Trzaskowskiego i dyskredytujących jego rywali, popieranego przez PiS Karola Nawrockiego i popieranego przez Konfederację Sławomira Mentzena. Kilka źródeł potwierdza również, że Estratos Digital GmbH – firma z siedzibą w Wiedniu, będąca w większości własnością Higher Ground Labs, amerykańskiej firmy obsługiwanej przez Partię Demokratyczną, która wspierały w wyborach prezydenckich w USA Baracka Obamę, Hillary Clinton oraz Kamalę Harris – stała za przekazaniem polskiej organizacji pozarządowe ,od 10 kwietnia 2025 r., 420 000 PLN (105 000 USD), rzekomo na „nielegalną działalność polityczną” na rzecz Trzaskowskiego. Estratos to ta sama organizacja, która rzekomo odegrała kluczową rolę w popieraniu opozycji anty-Viktora Orbána na Węgrzech w wyborach w 2022 r., rzekomo „ukrywając” źródła finansowania kampanii, co budzi dodatkowe obawy.
Równie niepokojące są doniesienia o trwającej od miesięcy odmowie rządu Tuska przekazania dziesiątek milionów dolarów z funduszy na kampanię publiczną, do których PiS ma prawo, wbrew orzeczeniu Izby Nadzorczej Sądu Najwyższego, żądaniu zapłaty ze strony Państwowej Komisji Wyborczej i opinii Rzecznika Praw Obywatelskich Marcina Wiącka. Ponadto, wstrzymując te fundusze, administracja Tuska wydaje się próbować sparaliżować zdolność PiS do uczciwej rywalizacji w wyborach prezydenckich i naruszać praworządność.
Unia Europejska, jako gwarant standardów demokratycznych i praw człowieka na mocy Traktatu o Unii Europejskiej, ma obowiązek zapewnić, że państwa członkowskie przestrzegają praworządności. Jednak pomimo głośnej krytyki Komisji Europejskiej i decyzji o wstrzymaniu wypłaty ponad 150 miliardów dolarów dla Polski za domniemane naruszenia praworządności za czasów rządu PiS, zachowała ona wyraźne milczenie, pomimo wyraźnych dowodów na naruszenia praworządności za rządów Tuska. W rzeczywistości w lutym 2024 r. — po tym, jak rząd Tuska odsunął i zainstalował nowego Prokuratora Krajowego bez zgody prezydenta Dudy w związku z doniesieniami o naruszeniu polskiego prawa — Komisja Europejska pod Pani kierownictwem uwolniła 7,1 miliarda dolarów (6,3 miliarda euro) środków, które wstrzymała rządowi PiS, pomimo faktu, że rząd Tuska nie wdrożył jeszcze żadnego z „kamieni milowych”, których wykonania UE zażądała od rządu PiS w celu ich uwolnienia. Ta wybiórcza polityka – potępianie i karanie PiS przy jednoczesnym ignorowaniu działań rządu Tuska – sugeruje podwójne standardy, które mogą podważyć wiarygodność UE jako strażnika zasad demokratycznych.
Te wydarzenia rodzą także krytyczne pytania dotyczące uczciwości instytucji demokratycznych Polski oraz roli UE w zapewnieniu sprawiedliwych wyborów. Aby rozwiać te obawy, prosimy o odpowiedź na następujące pytania:
- Jakie podmioty przekazały 105 000 USD (420 000 PLN) na reklamy na Facebooku promujące Rafała Trzaskowskiego i czy którykolwiek z tych funduszy pochodził ze źródeł zagranicznych, co stanowi naruszenie polskiego prawa wyborczego?
- Jaką rolę, jeśli jakąkolwiek, odegrały Estratos Digital GmbH i jej amerykański właściciel, Higher Ground Labs, w koordynacji lub finansowaniu reklam i w jakim stopniu bezpośrednio zaangażowani byli działacze Partii Demokratycznej w USA?
- W jaki sposób Komisja uzasadnia brak reakcji na odmowę rządu Tuska przekazania milionów dolarów z nakazu sądowego dla PiS, biorąc pod uwagę wcześniejsze sankcje nałożone na poprzedni rząd PiS za naruszenia praworządności?
- Dlaczego Komisja milczała na temat sprzeciwu ministra finansów Andrzeja Domańskiego wobec orzeczeń Sądu Najwyższego, Państwowej Komisji Wyborczej i Rzecznika Praw Obywatelskich, biorąc pod uwagę jej wcześniejszą głośną krytykę i agresywne działania przeciwko rządowi PiS?
- Jakie mechanizmy nadzoru, jeśli w ogóle, wdrożyła Komisja, aby zapobiec wpływowi organizacji pozarządowych finansowanych z zagranicy, takich jak te powiązane z Fundacją Open Society George’a Sorosa, na wybory prezydenckie w Polsce w 2025 r.?
Prosimy o szybką odpowiedź w tej sprawie, proszę skontaktować się z personelem Komisji pod numerem (202) 226-8467. Dziękujemy za uwagę.
Z poważaniem,
Brian Mast
Przewodniczący
Komisja Spraw Zagranicznych Izby ReprezentantówChris Smith
Przewodniczący
Podkomisja ds. AfrykiKeith Self
Przewodniczący
Podkomisja ds. EuropyList podpisało, prócz wyżej wymienionych, pięciu członków Kongresu:
- Darrell Issa, Członek Kongresu
- Tim Burchett, Członek Kongresu
- Warren Davidson, Członek Kongresu
- Anna Paulina Luna, Członek Kongresu
- Andy Harris M.D., Członek Kongresu
